Wednesday, May 3, 2017

కంద గర్భిత శార్దూల విక్రీడితము - ఒక పరిశీలన



కంద గర్భిత శార్దూల విక్రీడితము - ఒక పరిశీలన


ఈ మధ్య చిత్రకవితా ప్రపంచం వారి బ్లాగులో చదివిన కంద గర్భిత శార్దూల విక్రీడితమ్ (శార్దూల పద్యం లో కంద పద్యం యిమిడి ఉండటం) ఉదాహరణ చదివాక కొంత జోష్ కలిగింది; ఎట్లాగూ శార్దూలం కందం సమాంతరంగా ఔత్సాహికంగా సాధన (అనుకుంటా :)) చేస్తున్నాం కాబట్టి రెండింటిని కలిపి గట్టి కావేటి రంగా అందా మనుకుని మొదలెడితే కొన్ని జిలేబులు తయారైనాయి. వాటినన్నిటి ని  ఒక్క చోట పెడదామనే చిరు ప్రయత్నం.


శార్దూలం లో కందం ఇమడాలంటే -

మొదటి, మూడవ  పద్య పాదం లోని మొదటి అక్షరం నించి మొదటి మూడవ పాదం కందం వస్తుంది.
రెండు, నాలుగు పద్య పాదం లోని రెండవ అక్షరం నించి రెండు మూడు పాదం కందం వస్తుంది  (గుడ్డి గుర్తు :))

ఉదాహరణ

ఏలన్ బో రుచిరమ్ములౌ పురమునన్నేలన్ భళారే యనన్
గీ లాలమ్ములజూడనేల ! లవ యగ్గింపుల్లటన్ గానకన్
నేలన్ కాలటు జారనౌ పడతుల్ నేజెల్ల! నవ్వుల్ గనన్
బో,లాలిత్యముగా లివన్ బలములున్ బోయెన్ రొ దుర్యోధనా!

---

ఏలన్ బో రుచిరమ్ముల
లాలమ్ములజూడనేల ! లవ యగ్గింపుల్ !
నేలన్ కాలటు జారన
లాలిత్యముగా లివన్ బలములున్ బోయెన్


చీర్స్
జిలేబి


 

Monday, May 1, 2017

మనసా మాలిని మాట లాడ రమణీ మత్తేభ పద్యమ్మగున్ !



మనసా మాలిని మాట లాడ రమణీ  మత్తేభ పద్యమ్మగున్ !



చినుకుల్ నాలుగు లెక్క లార్చికురియన్ చివ్వంచు విద్యుత్తు బో
వనటన్ మామిడి కాయ లెల్ల పడెనౌ వారమ్ములో మూడు‌ నా
ళ్ళనగన్! మానవు డేమి జేయ గలడౌ లావుల్ విభూతుల్ హరీ

వనముల్ బోయెను గాలి వాటు నటనౌ వార్ధక్య కాలమ్మునన్


శుభోదయం
జిలేబి

Thursday, April 13, 2017

మమతల బడి


మమతల బడి
 

ఫోటో కర్టసి -> మమతలబడి వారిది
 
 
సీ. ఇంటిని కట్టిజూచితి జిలేబి మనసు
యుల్లాసము గొనుచు యురికెనమ్మ !
పనులెన్ని యున్నను పరదేవత చమకు
ల కుదిరె చకచక లక్షణముగ
శకునము జూచితి సక్యము గానైన
వరకు, తా పైనెల్ల వరము లిచ్చె
మాయమ్మ దుర్గమ్మ మంచిగాను వినవే
మనసార సాగిన మధుర కథను !
 
 
తే. ధామ మది మమతలబడి తమ్మికంటి
సుమతి యిల్లాలి చలువగా శుభము బడసె
గోద మాయమ్మ కరుణమ్మ గోము గాను
జూసె, చల్లగాను నిలిపె జూడ మమ్ము !
 
శుభోదయం
జిలేబి

Saturday, April 8, 2017

దేర్ దేర్ షీ గోస్ ! జిలేబి దైనేమ్ లేడీ :)


 
 
దేర్ దేర్ షీ గోస్ ! జిలేబి దైనేమ్ లేడీ :)


హి దటీజ్ ది లేడి ! యూనో!
హి దేర్ షి గోస్!యట్ట లేడి! హీ దట్జ్ హర్ ! ఐ
సీ ! దేర్ ద డెవిల్ గోస్ ఓహ్ !
దేర్ దేర్ షీ గోస్ ! జిలేబి దైనేమ్ లేడీ :)
 
కందోదయం :)
జిలేబి     
 
ప్రాస యతులు మన కేల
న్నా! సరసపు పలుకుల మజ, నలుగురి తోనన్
కూసింత చతికిలబడుచు
యాసల సయ్యాటలన పయనమును జేయన్ !

Wednesday, April 5, 2017

శ్రీ రామ నవమి శుభాకాంక్షలు !


వీక్షకులకందరికీ
 
శ్రీ రామ నవమి శుభాకాంక్షలు !
 
జై శ్రీ రామ్ !
 


శుభోదయం
జిలేబి

 
 

 

Wednesday, March 29, 2017

ఉగాది శుభాకాంక్షలు !


 
 
ఈ బ్లాగు వీక్షకులకు  
అందరికి
 
శ్రీ హేమలంబ నామ ఉగాది శుభాకాంక్షలు !
 
శ్రీ హేవళంబి నామ ఉగాది శుభకామనలు !
 
శ్రీ హేవిళంబి నామ జిలేబి శుభాకాంక్షలు !
 
శుభోదయం
జిలేబి
 
జగణం మొదలు
విలంబము వలదు !
సయాట ల శుభాంగి లతాంగి
జిలేబి విళంబి దిమిదిమి దిందిం !


Tuesday, March 28, 2017

తెలుగు లో చెప్పండి :) - ఉగాది శుభాకాంక్షలతో !

 
తెలుగు లో చెప్పండి :)
 

ఈ మధ్య హేవిళంబ/హేవిళంబి ఏష్యము లాంటి పదాలు వరస బెట్టి కనిపిస్తున్నాయి !

అబ్బ ! ఏమి ఈ సంస్కృత యాంధ్ర భాష 'గోళ' అను కోవాల్సి వచ్చేసే :)

మచ్చుకకి కొన్ని :)

ఈ సంవత్సరం పాడ్యమి ఏష్యమైంది ! (పాడ్యమి ఏష్యము )

పూర్వ సిద్ధాంతం ప్రకారం గణిస్తే పాడ్యమి 29 న వస్తుంది,

29 న కూడా సూర్యోదయానికి పాడ్యమి లేదు ఏష్యమయింది.

28 న మాత్రం పాడ్యమి ఉదయం 8-27 నుండి తె.5-45 వరకు ఉన్నది (తె. 5-45 అంటే ఏమిటి ?)

 సూర్యాదిసిధ్ధాంతాలకు వచ్చిన కరణగణితగ్రంథాల్లో ఉన్న విధానాలను అనుసరించి పంచాగాలు చేస్తారు వీళ్ళు – కాని ఆ కరణగ్రంథాలే చెప్పినట్లు బీజసంస్కారాలు చేయరు

      సూర్యాది సిద్దాంతాలు
-     కరణగణిత గ్రంథం
-    బీజ సంస్కారం

దృక్సిధ్దాంతం అనేది ఆధునికఖగోళశాస్త్రంతో ఏకీభవించి చేసే విధానం – అది శాస్త్రీయం

దృక్ సిద్దాంతం
ఆధునిక ఖగోళ శాస్త్రం

దృగ్గణిత పంచాగాలకూ వీరుచేసే పంచాంగాలకూ తేడా వచ్చి జనానికి గందరగోళం పంచుతోంది.

దృగ్గణిత పంచాంగం

దృగ్భిన్నపంచాంగ గణితాన్ని నిషేధించాలండి

దృగ్భిన్నపంచాంగం


హేవిళంబి ! హేవిళంబ !

విళంబము -> విలంబము -> ఆలస్యము -> ఆలస్యం గా వచ్చే ఉగాది అనుకుంటా :)


అందరికీ ఉగాది శుభాకాంక్షలతో !

శుభోదయం
జిలేబి


 

Friday, March 24, 2017

గూటిలో చిలుక

 
 
గూటిలో చిలుక
 
ఎగెరిగిరి పడుతోంది
గూటిలో చిలుక
కనుల ముందర
విశాల విశ్వం !
 
ఎంత ఎగిరినా
గూటిని దాటనేంటి ?
 
ఓ ! ఆ కనిపించే
విశాల విశ్వమంతా
ఈ గూడేనా ?
 
గూడు మాయం
చిలుక ఎగిరింది
 
 
ఎక్కడా విశ్వం ?
ఎక్కడా గూడు ?
ఎక్కడా చిలుక ?
కనిపించ దేంటి ?
 
 
శుభోదయం
జిలేబి

Friday, March 10, 2017

సరసిజనాభ సోదరికి సాటి జయంతి, జయంతి యే గదా !


 
రసిజనాభ సోదరికి సాటి జయంతి, జయంతి యే గదా  
 
 
వెడలగ శంకరుండతని వెంటన దక్షిణభారతమ్మునన్
బడబడ లాడి పద్యములు పారుచు నాడుచు బోవగన్ , భళీ
చెడుగుడు పూరణమ్ములను చెంగని చూడన, వేకువన్ గనన్
పడమటఁబొంచి చూచెనఁట భానుఁడుషోదయకాంతు లీనుచున్ !


శుభోదయం
జిలేబి







 

Tuesday, March 7, 2017

దత్తపది - రాజహంస వృత్తము



దత్తపది - రాజహంస వృత్తము


7, మార్చి 2017, మంగళవారం

దత్తపది - 108 (కట్టె-నిప్పు-బూది-మసి)

కట్టె - నిప్పు - బూది - మసి
పై పదాలను అన్యార్థంలో ఉపయోగిస్తూ
పచ్చని ప్రకృతిని వర్ణిస్తూ
నచ్చిన ఛందస్సులో పద్యాన్ని వ్రాయండి.


***

రాజహంస వృత్తం  దత్త పది తో

రాజహంస
 
బాబూ !దినాధీశుడా తామసిన్ ద్రోలి భాసింప వృక్షంబులున్నిప్పురంబున్ భళా
శోభాయమానంబుగా దోచె తాదాత్మ్య శోర్వంబు లొప్పంగ నౌ గట్టె వీధుల్ భళా
ప్రాభాత వేళన్ మహా యజ్ఞ మయ్యెన్నిభాయింపనీ రాజహంసన్నిటన్వృత్తమై
సోపాన మార్గంబు గావింపగన్ మేని సొంపెల్ల నీరాయెనౌ, శంకరా, కందితిన్ !
 
జిలేబి
 
***
 
కందం
 
తామసి తొలగగ కిరణము
లా మంచును, నిప్పురంబు లావణ్యముల
న్నీ మహి పసిగట్టె జిలే
బీ, మజ! బాబూ, దినంబు బింకెము గాంచెన్ !

జిలేబి
(మరీ నిప్పులవంట గా ఉంది దత్తపది సమస్యా పూరణమే మేలు :) ముప్పావు వంతు కష్టపడితే చాలు :) )
 
***
 
రాజహంస పద్య లక్షణములు
  1. వృత్తం రకానికి చెందినది
  2. అభికృతి ఛందమునకు చెందిన 9586981 వ వృత్తము.
  3. 25 అక్షరములు ఉండును.
  4. 42 మాత్రలు ఉండును.
  5. మాత్రా శ్రేణి: U U I - U U I - U U I - U U I - U U I - U U I - U U I - U U I - U
    • పంచమాత్రా శ్రేణి: U U I - U U I - U U I - U U I - U U I - U U I - U U I - U U I - U
  6. 4 పాదములు ఉండును.
  7. ప్రాస నియమం కలదు
  8. ప్రతి పాదమునందు 13 వ అక్షరము యతి స్థానము
  9. ప్రతి పాదమునందు త , త , త , త , త , త , త , త , గ గణములుండును.

***