మకుటా రామ - వయాంగ్ కులిత్ - Legacy of Rama's Crown-భాగం - 3
మూడవ, నాల్గవ అంకం
దుర్యోధనుడు కర్ణుని పంపించి వేసాక తన అంతః పురం వైపు వెళతాడు. ఇక్కడ అంతః పురం వర్ణన అమోఘం గా కొనసాగుతుంది. కొన్ని విశేషాలు - దుర్యోధనుని వేషధారణ వర్ణన , అతని కిరీట వర్ణన వస్త్రముల వర్ణన మొదలైనవి సవివరం గా ఉంది. ఆ తరువాయి అంతః పుర వర్ణన అందులో ని వజ్ర వైడూర్యాలు కెంపుల తళుక్కులు ; ద్వారపాలకుల పేరులు - సింగారబల, బలోపేత అను యిద్దరు అసుర రూపం లో (వీరే స్వర్గ ద్వార పాలకులు కూడా నట ) అంతః పురం లో వెళ్ళటం అక్కడ బానువతి (దుర్యోధనుని భార్య) ఎదురు రాటం; బానువతి సౌందర్య వర్ణన (మన ఆంధ్ర దేశపు కవులు కుచద్వయములను చంద్రుని తోనూ, మామిడి పండ్ల తో నూ పోలిస్తే, వీళ్ళు మృదు నారీకేళం తో పోల్చడం విశేషం :) ఆ పై దుర్యోధనుడు బానువతి, కుమార్తె లెస్మన వతి సంభాషణ ;
దుర్యోధనుడు బానువతికి రామ మకుటం గురించి చెప్పడం; యిద్దరూ చేరి దైవ ప్రార్థన చేయడం (ఆ మకుటం తమకు దక్కాలని ); ఆ పై భోజన కార్యక్రమం ( దుర్యోధనుని ఇష్టమైన వంట - సంబెల్ కమెంగి కావాలనటం :) -> యిదేదో జావా వాళ్ళ ఇష్టమైన దేమో !)
ఐదవ అంకం
దుర్యోధనుని భోజన కార్యక్రమం జరుగుతున్నప్పుడు హాస్య ప్రధాన మైన లింబుక , చంగిక ల సరస సంభాషణ ; వంట అంత రసోస్పూరితం గా ఉన్నదని దాని మీద చెణుకులు గట్రా;
భోజన కార్యక్రమం తరువాయి దుర్యోధనుడు ధ్యానానికి వెళతాడు; నవ నాడుల ని స్తంభింప జేస్తూ, పద్మాసనం లో కూర్చొని ధ్యానానికి వెళ్ళినా మనస్సు సంచలనం ఆగ కుండా ఉండటం ; దాన్ని ఆపి ధ్యాన సూక్ష్మా వస్తకి వెళ్ళటా నికి అతడు ప్రయత్నం చెయ్యడం ; ఆ పై శయనాగారం వెళ్ళటం ; ఈ ఘట్టం లో ఒక అమోఘ మైన సులుకోన్ ఉన్నది - ఆధ్యాత్మిక పరమైన విషయం సంబంధించి; యిది పూర్తి గా జావా భాష లో ఉంది. దాని అనువాదం సుమారు గా -> ధ్యానం ద్వారా హృదయం లోని లోతైన శాంతి ని కనుక్కోగలం అన్నది.
ఆరవ అంకం
దర్బారు హాలు లో దుశ్శాసనుని వర్ణన; అతని ఇలాకా బంజారుజుంటూ (బంజరు భూమి యా? ) జనుల గురించి వాడి అట్టహాసాల గురించి వర్ణన ; చిత్రాక్ష, చిత్రాక్షి , దుశ్శాసనుల,దుర్మగతి, దుర్యోధన ,అశ్వత్థామ సంభాషణ; సంగ్కుని రావడం; రాముని మకుటం గురించి చెప్పడం; కర్ణుడు దానికై వెళుతున్న విషయం చెప్పడం; తమ సైన్యాన్ని తయారు చేయమనటం ;
అశ్వత్థామ సైనికుల దగ్గర వెళ్లి వాళ్ళని తయారవ డ మని చెప్పడం; యిందులో అశ్వముల ని మూడు విధాలు గా చూసు కునే వారి వర్ణన ఉన్నది - గమేల్- ఆశ్వాలకి అలంకరణ చేసేవాళ్ళు; పెకంతిక్ - అశ్వాల బాగోగుల ను చూసుకునే వాళ్ళు; పనేగర్ - అశ్వాలకి శిక్షణ యిచ్చే వాళ్ళు !
అక్షౌహిణి తయారు చేయమనటం (కర్ణుని కి సహాయం గా వెళ్ళ టానికి )
హక్సైని అన్న పదం కనబడుతుంది; యిది అక్షౌహిణి - ఒక అక్షౌహిణి - 21,870 పట్టి. ఒక పట్టి - ఐదు సైనికులు; మూడు గుర్రాలు, ఒక రథం, ఒక యేనుగు; (5m+3h+1c+1e= 10 in count) ;
ఏడవ అంకం
దుర్యోధనుని సేన కర్ణుని సహాయం గా రాముని మకుటం కోసం బయలుదేరటం; ఈ అంకం లో రథము వర్ణన సవివరం గా ఉంది; రథాన్ని దేంతో తయారు చేసారు? దానికి ఉపయోగించిన వస్తువులు ఏమిటి ? అన్న వర్ణన సుదీర్ఘం గా ఉంది; రథానికి పూన్చిన గుర్రాలు ఒకటి మగ గుర్రం ; మరొకటి ఆడ గుర్రం;
సేన తో బాటు భాజా బజంత్రీ గా వివిధ వాయిద్యాల వర్ణన ! కళ , సంగ్క, గుర్నంగ్,పుక్సుర్, తోంగ్-తోంగ్, గృత్, టేటేగ్, మగురు, గంగ్స , సౌరన్.
సేనావాహిని చీమల దండు లా వెళుతోందని వర్ణన !
ఇక ఈ మూడవ అంకం లో ఒక సులుకోన్ ! - దుర్యోధనుడు, బానువతి ఉద్యానవనం లో సేద దీరటం లా యిది, ఆ వన వర్ణన !
శార్దూల విక్రీడితం మళ్ళీ (మూడవ అంకం నించి).
శార్దూలవిక్రీడితము
ఖిల్యాన్ సంగ్కరికా తథామనరె పథ్ రేణ్యా బలే కాంచనా !
శోభాభ్రామహెనీంగ్ పవళ్ నటరికం, రుక్ ముత్య హారా రరస్
వైడూర్యామర నీలభప్రణి పగేర్ తుంజుంజ్ఞ మంతెన్ లుమెంగ్
ముంతబ్ హింతెని గాపురణ్య మచవింతెన్ సూర్యకాంత్యోజ్వలా
శోభాభ్రామహెనీంగ్ పవళ్ నటరికం, రుక్ ముత్య హారా రరస్
వైడూర్యామర నీలభప్రణి పగేర్ తుంజుంజ్ఞ మంతెన్ లుమెంగ్
ముంతబ్ హింతెని గాపురణ్య మచవింతెన్ సూర్యకాంత్యోజ్వలా
Suluk Pathêt Manyura Ageng
Kilyan sangka rika tataman arêpat ,rèhnya balé kancana ,
sobha bra mahêning pawal natar ,ikarok mutyahara araras ,
widuriya amaranila ,bapra ni pagêr tunjungnya mantên lumong ,
Muntab intên i gapuranya ,macawintên suryakantha ujwala.
sobha bra mahêning pawal natar ,ikarok mutyahara araras ,
widuriya amaranila ,bapra ni pagêr tunjungnya mantên lumong ,
Muntab intên i gapuranya ,macawintên suryakantha ujwala.
To the west was a well-arranged garden complete with a golden pavilion; the sands in the yard, sparkling brightly, were of corals mixed with beautiful pearls; the walls of its fences were of opals and sapphires, the lotuses of luminous emeralds; the gates were inlaid with blazing diamonds, while the head-monster sculptures were of gleaming crystals.
Lagu Sardula Wikridita (lampha 19)
From Barata Yudha (Canto V, verse 2), a Kekawin poem in Old Javanese by mpu Sedhah and mpu Punuluh.
Circa 1157, reign of King Jayabaya Kediri.
(సశేషం)