మకుటా రామ - వయాంగ్ కులిత్ - Legacy of Rama's Crown-భాగం - 3
మూడవ, నాల్గవ అంకం
దుర్యోధనుడు కర్ణుని పంపించి వేసాక తన అంతః పురం వైపు వెళతాడు. ఇక్కడ అంతః పురం వర్ణన అమోఘం గా కొనసాగుతుంది. కొన్ని విశేషాలు - దుర్యోధనుని వేషధారణ వర్ణన , అతని కిరీట వర్ణన వస్త్రముల వర్ణన మొదలైనవి సవివరం గా ఉంది. ఆ తరువాయి అంతః పుర వర్ణన అందులో ని వజ్ర వైడూర్యాలు కెంపుల తళుక్కులు ; ద్వారపాలకుల పేరులు - సింగారబల, బలోపేత అను యిద్దరు అసుర రూపం లో (వీరే స్వర్గ ద్వార పాలకులు కూడా నట ) అంతః పురం లో వెళ్ళటం అక్కడ బానువతి (దుర్యోధనుని భార్య) ఎదురు రాటం; బానువతి సౌందర్య వర్ణన (మన ఆంధ్ర దేశపు కవులు కుచద్వయములను చంద్రుని తోనూ, మామిడి పండ్ల తో నూ పోలిస్తే, వీళ్ళు మృదు నారీకేళం తో పోల్చడం విశేషం :) ఆ పై దుర్యోధనుడు బానువతి, కుమార్తె లెస్మన వతి సంభాషణ ;
దుర్యోధనుడు బానువతికి రామ మకుటం గురించి చెప్పడం; యిద్దరూ చేరి దైవ ప్రార్థన చేయడం (ఆ మకుటం తమకు దక్కాలని ); ఆ పై భోజన కార్యక్రమం ( దుర్యోధనుని ఇష్టమైన వంట - సంబెల్ కమెంగి కావాలనటం :) -> యిదేదో జావా వాళ్ళ ఇష్టమైన దేమో !)
ఐదవ అంకం
దుర్యోధనుని భోజన కార్యక్రమం జరుగుతున్నప్పుడు హాస్య ప్రధాన మైన లింబుక , చంగిక ల సరస సంభాషణ ; వంట అంత రసోస్పూరితం గా ఉన్నదని దాని మీద చెణుకులు గట్రా;
భోజన కార్యక్రమం తరువాయి దుర్యోధనుడు ధ్యానానికి వెళతాడు; నవ నాడుల ని స్తంభింప జేస్తూ, పద్మాసనం లో కూర్చొని ధ్యానానికి వెళ్ళినా మనస్సు సంచలనం ఆగ కుండా ఉండటం ; దాన్ని ఆపి ధ్యాన సూక్ష్మా వస్తకి వెళ్ళటా నికి అతడు ప్రయత్నం చెయ్యడం ; ఆ పై శయనాగారం వెళ్ళటం ; ఈ ఘట్టం లో ఒక అమోఘ మైన సులుకోన్ ఉన్నది - ఆధ్యాత్మిక పరమైన విషయం సంబంధించి; యిది పూర్తి గా జావా భాష లో ఉంది. దాని అనువాదం సుమారు గా -> ధ్యానం ద్వారా హృదయం లోని లోతైన శాంతి ని కనుక్కోగలం అన్నది.
ఆరవ అంకం
దర్బారు హాలు లో దుశ్శాసనుని వర్ణన; అతని ఇలాకా బంజారుజుంటూ (బంజరు భూమి యా? ) జనుల గురించి వాడి అట్టహాసాల గురించి వర్ణన ; చిత్రాక్ష, చిత్రాక్షి , దుశ్శాసనుల,దుర్మగతి, దుర్యోధన ,అశ్వత్థామ సంభాషణ; సంగ్కుని రావడం; రాముని మకుటం గురించి చెప్పడం; కర్ణుడు దానికై వెళుతున్న విషయం చెప్పడం; తమ సైన్యాన్ని తయారు చేయమనటం ;
అశ్వత్థామ సైనికుల దగ్గర వెళ్లి వాళ్ళని తయారవ డ మని చెప్పడం; యిందులో అశ్వముల ని మూడు విధాలు గా చూసు కునే వారి వర్ణన ఉన్నది - గమేల్- ఆశ్వాలకి అలంకరణ చేసేవాళ్ళు; పెకంతిక్ - అశ్వాల బాగోగుల ను చూసుకునే వాళ్ళు; పనేగర్ - అశ్వాలకి శిక్షణ యిచ్చే వాళ్ళు !
అక్షౌహిణి తయారు చేయమనటం (కర్ణుని కి సహాయం గా వెళ్ళ టానికి )
హక్సైని అన్న పదం కనబడుతుంది; యిది అక్షౌహిణి - ఒక అక్షౌహిణి - 21,870 పట్టి. ఒక పట్టి - ఐదు సైనికులు; మూడు గుర్రాలు, ఒక రథం, ఒక యేనుగు; (5m+3h+1c+1e= 10 in count) ;
ఏడవ అంకం
దుర్యోధనుని సేన కర్ణుని సహాయం గా రాముని మకుటం కోసం బయలుదేరటం; ఈ అంకం లో రథము వర్ణన సవివరం గా ఉంది; రథాన్ని దేంతో తయారు చేసారు? దానికి ఉపయోగించిన వస్తువులు ఏమిటి ? అన్న వర్ణన సుదీర్ఘం గా ఉంది; రథానికి పూన్చిన గుర్రాలు ఒకటి మగ గుర్రం ; మరొకటి ఆడ గుర్రం;
సేన తో బాటు భాజా బజంత్రీ గా వివిధ వాయిద్యాల వర్ణన ! కళ , సంగ్క, గుర్నంగ్,పుక్సుర్, తోంగ్-తోంగ్, గృత్, టేటేగ్, మగురు, గంగ్స , సౌరన్.
సేనావాహిని చీమల దండు లా వెళుతోందని వర్ణన !
ఇక ఈ మూడవ అంకం లో ఒక సులుకోన్ ! - దుర్యోధనుడు, బానువతి ఉద్యానవనం లో సేద దీరటం లా యిది, ఆ వన వర్ణన !
శార్దూల విక్రీడితం మళ్ళీ (మూడవ అంకం నించి).
శార్దూలవిక్రీడితము
ఖిల్యాన్ సంగ్కరికా తథామనరె పథ్ రేణ్యా బలే కాంచనా !
శోభాభ్రామహెనీంగ్ పవళ్ నటరికం, రుక్ ముత్య హారా రరస్
వైడూర్యామర నీలభప్రణి పగేర్ తుంజుంజ్ఞ మంతెన్ లుమెంగ్
ముంతబ్ హింతెని గాపురణ్య మచవింతెన్ సూర్యకాంత్యోజ్వలా
Suluk Pathêt Manyura Ageng
Kilyan sangka rika tataman arêpat ,rèhnya balé kancana ,
sobha bra mahêning pawal natar ,ikarok mutyahara araras ,
widuriya amaranila ,bapra ni pagêr tunjungnya mantên lumong ,
Muntab intên i gapuranya ,macawintên suryakantha ujwala.
To the west was a well-arranged garden complete with a golden pavilion; the sands in the yard, sparkling brightly, were of corals mixed with beautiful pearls; the walls of its fences were of opals and sapphires, the lotuses of luminous emeralds; the gates were inlaid with blazing diamonds, while the head-monster sculptures were of gleaming crystals.
Lagu Sardula Wikridita (lampha 19)
From Barata Yudha (Canto V, verse 2), a Kekawin poem in Old Javanese by mpu Sedhah and mpu Punuluh.
Circa 1157, reign of King Jayabaya Kediri.
(సశేషం)
అయ్యా "నెనరు" అనే పదం గురించి చాలానే చర్చ జరిగింది బ్లాగ్లోకంలో.... ఈ పదాన్ని తెలుగు బ్లాగరులు "thank you" అనే ఆంగ్ల పదానికి సులువైన తెలుగు పదంగా తీసుకొచ్చారు... (ధన్యవాదాలు లేదా కృతజ్ఞతలు అని రాయడం పెద్దగా ఉండడం ఒక కారణం) అంతే గానీ ఎవరి పాండిత్యాన్నీ ప్రదర్శించడానికి కాదు.. ఎవరో ఒకరు ఇలాంటి పదాలని వాడదం మొదలేట్టకపోతే ఇక తెలుగు లో అన్నీ అరువుతెచ్చుకున్నవే ఉంటాయి.. మీకు నచ్చకపోతే వాడడం మానెయ్యండి కానీ వాడే వాళ్ళని కించపరచకండి... మీరు చెప్పే "universal standards" అనేవి కేవలం మీ అభిప్రాయం... మీరు చెప్పిన పదాలనే (internet తప్ప) రకరకాల ఐరోపా భాషలలో రకరకాలుగా వాడతారు, పలుకుతారు...
కన్యాశుల్కం నాటకకర్త గురజాడ అప్పారావు రాసిన "పుత్తడిబొమ్మా పూర్ణమ్మా" అనే ప్రసిద్ధ గేయంలో ఉందా మాట! "కాసుకు లోనై తల్లీదండ్రీ నెనరూ న్యాయం విడనాడి" అని ఆ గేయంలోని ఒక పాదం.
తెలుగబ్బాయి :- బాగా చెప్పారు. నెనరులు
నెనరు = ప్రేమ, కృతజ్ఞత
నెనర్లు = ప్రేమలు, కృతజ్ఞతలు !
నా టపా చదివినందుకు నెనర్లు ( అంతే ప్రేమలా? కృతజ్ఞతల? ) ప్రేమలు అనే context లో ఉపయోగించ లేము ఈ పదం ... కాబట్టి ఈ బహువచన వాడుక తప్పు !
నానైఅతే నెనర్లు అన్నప్పుడల్లా పెసర్లే గుర్తుకొస్తాయి. ధన్యవాదాల మాట అటుంచి.
చక్కగా చెప్పారు.
గురజాడ రచనలో ఆ పదం వుండవచ్చు గాక (ఈ పాటని కోట్ చేసిన నాలుగో వ్యక్తి మీరు!), కానీ Thanks అనే అర్థంలో వాడబడలేదు. మీరే ఆ పంక్తిని మరోసారి చదివి చూడండి. నిజానికి చాలామంది (సీనియర్) బ్లాగర్లను అడిగాను, బ్రౌణ్యంలో ఇచ్చిన అర్థం పక్కనపెట్టి తెలుగు సాహిత్యంలో కానీ, వాడుకభాషలో కానీ ఒక్క వాక్య ప్రయోగం చూపెట్టమని. ఇంకా జవాబు కోసం యెదురు చూస్తున్నాను.
బ్లాగ్లోకంలో వీరతెలుగాభిమానం మెండుగా వుందని నమ్మేవాళ్ళలో నేనూ వొకణ్ణి.
భవదీయుడు,
శ్రీనివాస్
That said - నెనర్లు అనే వాళ్లని ఈసడించుకోవాలా? ఎవరికి నచ్చిన పదం వాళ్లు వాడుకుంటారు. నాకు విశ్వనాధ వారి గ్రాంధిక శైలి నచ్చదు. అంతమాత్రాన గ్రాంధికమే దండగ అనగలనా? నాకు నచ్చినా నచ్చకున్నా, దాని అందమూ గొప్పదనమూ దానిదే.
హిందీ భాషలో ఇట్లాంటి ప్రయోగాలు అనేకం జరుగుతున్నాయి. ఆంగ్లానికి దీటుగా దూర దర్శన్ వంటి ఎన్నెన్నో పదాలు సృష్టించబడి ప్రాచుర్యం పొందుతున్నాయి. తెలుగు ఒక పక్క ప్రభుత్వ నిర్లిప్తత వల్ల మృత భాషగా మారిపోయే ప్రమాదంలో పడుతోంది.
తెలుగు భాషాభిమానులు ప్రత్యేకించి తెలుగు బ్లాగరులు తెలుగు వెలుగులు విరజిమ్మే ప్రయత్నం చేస్తున్నారు.
వ్యక్తిగతంగా నెనర్లు అనే పదం వాడేందుకు నేను కూడా ఇష్ట పడను. ఎందుకంటే ఇప్పటికే చాల ప్రాచుర్యంపొందిన ప్రత్యామ్నాయ తెలుగు పదాలు వున్నాయి కనుక. కాని అంతర్జాలం వంటి అనేక పదాలు ఎంతో ఆసక్తికరంగా వుంటున్నాయి.
ఇక వాడుకభాష, సాహిత్యాలలో దాని ప్రయోగం -కృతజ్ఞత అనే అర్థంలో వాడారో లేదోననే సంగతి నాకు తెలవదు. మీరడిగింది సీనియర్లను కాబట్టి ఆ సంగతి వారు చూసుకుంటారు. నిఘంటువులో దాని అర్థం స్పష్టంగానే ఉంది. దాన్ని పక్కన పెట్టాలన్నారు, ఎందుకో చెప్పండి.
sri: కృతజ్ఞతలు అని బహువచనం వాడినపుడు నెనరులు అనే బహువచన రూపం కూడా తప్పు కాదేమో !
ప్రింట్ మీడియాలో లేదన్నారు. ప్రింట్ మీడియాలో ఉన్న పదాలే వాడాలని రూలేమైనా ఉందా ? అసలు ప్రింట్ మీడియలో ఉన్న చాలా తెలుగు పదాల్ని ఇప్పుడు ఏ అర్థంలో వాడుతున్నారో ఆ పదాలూ, ఆ అర్థాలు ఆ మీడియా వచ్చినాక వచ్చాయే తప్ప అంతకుముందు ఆ పదాలు ఎవరికీ తెలియదు, వాటికున్న ఆ అర్థాలు అంతకంటే తెలియదు. ఏం అలాగని మానేద్దామా వాటిని వాడ్డం ?
మనం అన్నింటిలోను నవ్యతని, ప్రయోగశీలతనీ ఆహ్వానిస్తూ తెలుగుభాష దగ్గరికొచ్చేసరికి ఇంతగా బిగుసుకుపోయి ఎందుకుంటున్నాం ? కొత్త ఇంగ్లీషు పదాల్ని కాయిన్ చేసి వాడే అధికారం ఇంగ్లీషువాళ్ళకున్నప్పుడు తెలుగువాళ్ళకెందుకు లేదా అధికారం ?
కొత్త ఇంగ్లీషు పదాల్ని తెలుగు వాక్యాల మధ్య చొప్పిస్తే తప్పు లేదట. ఆ ఇంగ్లీషు పదం ఎవరికీ అర్థంకాకపోయినా ఫర్వాలేదు. (Infact, ఇంగ్లీషు ఎంత అర్థం కాకపోతే అంత ముద్దొచ్చేస్తుంది మనవాళ్ళకి) కానీ ముచ్చటైన అచ్చతెలుగు పదాలు మాత్రం చొప్పించకూడదట. ఇంగ్లీషు Natural అయిపోయింది. తెలుగే కృత్రిమమైపోయింది. మన ప్రగతికి సెబాసు !
ఎవరూ వాడకుండా, ఎవరూ పుట్టించకుండా మాటలెలా పుడతాయి ?
రవి గారు గారు,
అంతర్జాలం ఏమీ బ్లాగర్లు సృష్టించిన పదం కాదు. తెలుగు బ్లాగు పుట్టకముందే ఆ పదం నిష్పాదించబడింది.
ఈ నెనర్లు అన్న పదం ఇంత వేడి టాపిక్ అని నాకు తెలియదు. ఆంతే కాక ఇంత విశాల పరిధిలో చర్చించ బడ్డ లేక చర్చించదగ్గ విషయమని ఇప్పుదె తెలిసింది. భ్లాగరు మిత్రులకు నెనర్లు!
ఈ నెనర్లు కి స్థానం కల్పించదలిచాను. భ్లాగు నెనర్లు పేరుతో ప్రారంభించాను. మిత్రులు గమనించి ప్రొత్సహించగలరు!
లింకు:
http://www.nenarlu.blogspot.com
జిలేబి.
మీరు ఉదహరించిన కారు , బస్సు , రైలు (కార్ , బస్, రైల్ లను ) తెలుగు లొకి మార్చబడినవె. మరచిపొతున్న/మరుగునపడుతున్నతెలుగు పదాలను మళ్ళి వాడుక లొకి తెస్తున్న అందరికి నా ధన్యవాదాలు .
ఇంతకీ " తెగులీకరించడం " తెలుగు పదమేనా ? మీ స్వంత ప్రయోగమా ? నేను ఎప్పుడు వినలెదు అందుకని .